Mastitis bij een koe te herkennen aan zwelling van de uier vanwege uierontsteking

Mastitis bij de koe

Mastitis bij een koe is een aandoening die een ernstige uierontsteking veroorzaakt. Meestal ontstaat mastitis bij koeien als een reactie van het immuunsysteem op een bacterie die de speen binnendringt. Beschadigingen aan de spenen kunnen ook oorzaken zijn van de aandoening. Mastitis kan optreden als gemakkelijk herkenbare klinische mastitis, maar ook in een subklinische vorm met weinig of geen symptomen, maar vaak wel een verhoogd celgetal.
Deze pagina is bedoeld om informatie te verstrekken over de uitdaging voor melkveehouders om mastitis te beheersen. Raadpleeg altijd je eigen dierenarts voor diagnose en advies.

Op deze pagina:

Definities

Verschijnselen

Oorzaak en gevolg

Oplossingen

Behandeling

DEFINITIES

Wat is mastitis?

Mastitis is een uierontsteking die voornamelijk wordt veroorzaakt door het binnendringen van bacteriën. Het geïnfecteerde uier produceert minder melk en melk van lagere kwaliteit. Het risico op de aandoening is hoger wanneer de hygiënenormen in de (melk)stal niet worden nageleefd of de boxbedekking niet in orde is. Een lagere weerstand kan de vatbaarheid voor mastitis ook verhogen.

VERSCHIJNSELEN

Mastitis symptomen

De meest voorkomende zichtbare symptomen van klinische mastitis bij een koe zijn een milde tot ernstige zwelling van het uier die ook warm aanvoelt en er rood uitziet. Het uier is vaak gevoelig bij aanraking en in ernstige gevallen stijgt de lichaamstemperatuur van de koe. De kwaliteit van de melk is afwijkend, van waterige melk tot melk met vlokken, stollingen, pus of bloed.

Andere mastitis symptomen die voor kunnen komen bij de koe zijn; verminderde melkgift, gebrek aan eetlust, ingevallen ogen of verminderde activiteit.

In ernstige gevallen van acute, klinische mastitis kan de koe erg ziek zijn. Subklinische mastitis daarentegen is misschien niet meteen duidelijk en de koe vertoont weinig symptomen buiten een verhoogd celgetal.

Arnout Dekker van Phibro geeft advies over voorkomen van Mastitis

"De hygiëne van je melkroutine, het naleven van voorschriften rond ligbox- en stalmanagement en het ruimen van chronisch geïnfecteerde koeien kunnen allemaal helpen met het verminderen van mastitis, evenals een effectief rantsoen."

Arnout Dekker, Dierenarts Phibro Nederland

OORZAAK EN GEVOLG

Oorzaken mastitis bij een koe

De belangrijkste oorzaak van mastitis bij een koe is een bacteriële infectie aan de melkklieren. Beschadigingen aan de spenen kunnen ook veroorzakers zijn van mastitis. Slechte hygiëne - zowel in de melkstal als in de stal - is de meestvoorkomende oorzaak van infectie: melkapparatuur die niet goed wordt schoongemaakt of onderhouden is een belangrijke bron van infectie, evenals vuile en natte ligboxen. Een verminderde weerstand kan de vatbaarheid voor mastitis ook verhogen.

Wat zijn de gevolgen van mastitis?

Een koe die aan mastitis lijdt, produceert melk van een mindere kwaliteit (hoog celgetal) en kan de infectie doorgeven aan andere koeien. De kans op volledig herstel van het uier bij een besmet dier is beperkt, wat resulteert in een verminderde melkproductie gedurende de rest van de huidige lactatie en de daaropvolgende lactaties. Koeien met mastitis zijn vaak minder vruchtbaar en hebben een grotere kans op vroeggeboorte.

De controle op en behandeling van mastitis is een van de grootste kostenposten in de melkveehouderij en een belangrijke factor in het welzijn van je melkkoeien. Zaken die je geld kosten zijn:

Niet te leveren melk
Verminderde melkgift door ziekte en permanente schade aan het uier
Hogere vatbaarheid voor andere aandoeningen
Negatief effect op vruchtbaarheid
Extra arbeids- en dierenartskosten in verband met de behandeling van zieke koeien
Vroegtijdige afvoer en kortere levensduur

“Het beste deel van mijn werk is het helpen van melkveehouders. Het verminderen van antibioticagebruik bij hun melkvee is mijn hoogste doel”

Julian Sander, Dairy Technical Specialist, Phibro

Oplossingen

Mastitis voorkomen

De hygiëne van je melkroutine, het naleven van voorschriften rond ligbox- en stalmanagement en het ruimen van chronisch geïnfecteerde koeien kunnen allemaal helpen met de ziekte te verminderen, evenals een effectief rantsoen voor melkkoeien.

Het effectieve management en de bestrijding van mastitis is afhankelijk van het vaststellen en handhaven van strikte hygiëneniveaus in het totale bedrijfsmanagement. De spenen dienen schoon en gezond te blijven. Dit geldt niet alleen voor melkgevende koeien, maar ook voor drachtige vaarzen en droge koeien.

Bekijk hier hoe je de weerstand van je koeien kunt ondersteunen voor een optimale gezondheid en productie.

Behandeling

Mastitis behandelen

De behandeling en het management omtrent uierontsteking, inclusief droogstands protocollen, maken zeker het grootste aandeel uit van het totale antibiotia gebruik in de melkveehouderij. Daarom ligt hier de focus op het ontwikkelen en toepassen van een alternatieve strategiën die diergezondheid ondersteunen, terwijl ze tegelijkertijd het antibioticagebruik naar beneden halen.