Slepende melkziekte

Er is sprake van slepende melkziekte bij een koe als er een te groot energietekort optreedt tijdens het begin van de lactatie. De koe gaat lichaamsreserves aanspreken, waarbij giftige ketonen vrijkomen. Daarom wordt slepende melkziekte ook wel ketose genoemd. Deze pagina is bedoeld om informatie te verstrekken over de uitdaging voor melkveehouders om slepende melkziekte te beheersen. Raadpleeg altijd je eigen dierenarts voor diagnose en advies.

Op deze pagina:

Definities

Verschijnselen

Oorzaak en gevolg

Oplossingen

Behandelingen

DEFINITIES

Wat is slepende melkziekte?

Slepende melkziekte is een ziekte die optreedt wanneer een koe een groot energietekort heeft tijdens het begin van de lactatie. De koe spreekt lichaamsreserves aan, waarbij giftige ketonen vrijkomen.

Jouw melkkoe gebruikt het overgrote deel van haar energie voor het maken van melk. Om al die melk te kunnen blijven produceren, heeft een koe ook veel voer nodig. Na het afkalven moet de melkproductie snel op gang komen. De koe zit zo in elkaar dat het altijd voorrang zal geven aan de melk, ook als dit ten koste gaat van de eigen energie en gezondheid. Wanneer de energie uit het voer niet voldoende is, zal de koe lichaamsreserves gaan aanspreken om dit te compenseren. Bij het verbruiken van deze reserves komen ketonen vrij. Wanneer de hoeveelheid ketonen beperkt is, geeft dit geen problemen. Bij grotere concentraties ketonen wordt het een ander verhaal. Een teveel aan ketonen veroorzaakt slepende melkziekte, ook wel ketose genoemd.

VERSCHIJNSELEN

Symptomen van slepende melkziekte

De verschijnselen van slepende melkziekte lijken soms op die van (sub)klinische melkziekte. De koe is traag, eet minder, geeft minder melk en de vruchtbaarheid gaat uiteindelijk flink naar beneden. Er kan ook sprake zijn van een acetonlucht uit de bek door de vrijgekomen ketonen. Het verraderlijke is dat de tekenen overduidelijk kunnen zijn (klinische slepende melkziekte), maar ook vrijwel onzichtbaar (subklinische slepende melkziekte).

Melkkoe specialist geeft advies over slepende melkziekte bij koeien

“Let goed op dat je slepende melkziekte niet verward met (sub)klinische melkziekte, de symptomen kunnen vaak erg op elkaar lijken.”

Paul Revet, Dairy Technical Specialist

OORZAAK EN GEVOLG

Oorzaken van slepende melkziekte bij koeien

Rond het afkalven hebben koeien opeens een veel grotere hoeveelheid energie nodig. Ze komen immers uit de droogstand, waarin ze geen melk gaven en dus minder energie verbruikten. Nu bij de geboorte van het kalf alle zeilen bijgezet moeten worden, heeft de koe veel meer voer nodig om aan de vraag te kunnen voldoen. Grote hoeveelheden energie zijn nodig voor het opstarten en in stand houden van de melkproductie. Ontbrekende relevante energie, maakt het dier vrij uit de lichaamsreserves. Dit zorgt voor meer ketonen in het bloed. Een teveel van deze schadelijke ketonen zorgt ervoor dat de koe last krijgt van ketosis.

Wat zijn de consequenties van slepende melkziekte?

Ketose heeft altijd een negatief effect op de koe. Ze eet minder en door het verbruiken van lichaamsreserves komen er ketonen vrij die ervoor zorgen dat de koe nog minder gaat vreten. De koe komt dus in een vicieuze cirkel.

Bij het afbreken van lichaamsvet worden vaak niet alle delen van de vetten gebruikt. De lever slaat deze ongebruikte vetten op, waardoor er leververvetting ontstaat. De lever functioneert hierdoor minder en kan blijvende schade oplopen.

Het eerste teken van slepende melkziekte is een verminderde melkproductie. Hierna zal de koe minder vruchtbaar worden en vatbaarder zijn voor allerlei aandoeningen. Omdat ketose bij koeien nooit vanzelf over gaat, moet de koe extra aandacht en eventueel een behandeling krijgen.

Henco Splinter van Phibro geeft advies over calciumstofwisseling bij melkkoeien

"Minder ziektegevallen verhoogt het werkplezier. Ondersteun je koeien optimaal in hun gezondheid en calciumstofwisseling om het risico op slepende melkziekte te verminderen"

HENCO SPlINTER, DAIRY TECHNICAL SPECIALIST, PHIBRO

OPLOSSINGEN

Slepende melkziekte voorkomen

Zoals met zoveel ziektes ontstaat slepende melkziekte omdat er geen balans is in het lichaam. De koe moet meer energie leveren dan ze kan opnemen. Dit is op zich een normaal proces, maar wanneer het uit de hand loopt en er ketose optreedt, heeft dit direct zijn weerslag op de reserves en weerstand van het dier. Als je ervoor zorgt dat je koeien direct vanuit de droogstand de beschikking hebben over kwaliteitsvoer dat ook smakelijk is, ben je goed op weg.

Daarnaast moet de koe ondersteunt worden in haar gezondheid en calciummetabolisme. Het is altijd beter voor het dier om niet ziek te worden en nog een stuk voordeliger voor jou ook. Een gezonde koe eet meer, kan optimaal melk produceren, is snel weer tochtig en drachtig en kan tegen een stootje.

Bekijk hier hoe je de weerstand van je koeien kunt ondersteunen voor een optimale gezondheid en productie.

Bekijk hier hoe je (sub)klinische melkziekte kunt voorkomen en de koe optimaal kan ondersteunen rondom afkalven.

Behandelingen

Ketose behandelen

Subklinische en klinische ketose worden normaal gesproken behandeld (en voorkomen) door het toedienen van of drenchen met glucogene energiebronnen: propyleen glycol, glycerol, etc. Dit is de energievorm die, in tegenstelling tot ketogene energie, ontbreekt tijdens ketose. Raadpleeg uw dierenarts om samen een plan op te stellen om ketose te voorkomen en indien nodig te behandelen.