Al meer dan 45 jaar experts in diergezondheid
Wetenschappelijk onderbouwde producten
Persoonlijk advies op maat
3 min leestijd

Hoe groot is het probleem van subklinische melkziekte op mijn bedrijf?

De periode tussen afkalven en weer drachtig worden is de meest uitdagende periode in de cyclus van melkkoeien. Eén van de belangrijkste factoren die bepaalt of een koe goed opstart en wel of niet op tijd drachtig wordt, is haar vermogen om haar bloedcalciumconcentratie op een normaal niveau te houden.

22-10-20, laatste update 23-12-2025
subklinische melkziekte voorkomen

Calcium is het fundament van een succesvolle transitie

Calcium is essentieel voor het behoud van het functioneren van bijna alle cellen, inclusief die van het immuunsysteem. Zonder voldoende calcium lopen koeien én vaarzen het risico op hypocalciëmie (calciumtekort) en een verhoogd risico op infecties en ziekten omdat de activiteit van de immuuncellen verminderd is.

De behoefte (metabool en fysiologisch) aan calcium neemt exponentieel toe naarmate het kalven nadert: het afkalfproces, de biestproductie en het op gang komen van de melkproductie hebben allemaal een calciumbehoefte. Deze kunnen gezamenlijk de hoeveelheid calcium overschrijden die direct beschikbaar is in het systeem van de koe. Dat leidt tot subklinische of klinische melkziekte.

Een recente studie meldde dat meer dan 40% van de koeien en 14% van de vaarzen na het afkalven calciumconcentraties van minder dan 8,4 mg/dL hebben. (Venjakob et al. 2017). Deze dieren met subklinische melkziekte lopen een groter risico om na het afkalven metabole- en infectieziekten te ontwikkelen. Dit onderstreept het belang van de calciumstatus tijdens de overgang van droogstand naar lactatie.

Gelukkig kan de incidentie van (subklinische) melkziekte worden verminderd door effectieve management- en voerstrategieën.

Monitoring van de calciumwaarden in het bloed

De calciumconcentraties in het bloed beginnen een aantal uren voor het afkalven te dalen als gevolg van het begin van de biestproductie. Gedurende deze periode is de droge stof opname ook laag, waardoor het probleem zich voor de koe verergert. De calciumconcentraties in het bloed zullen na het afkalven blijven dalen, tot niveaus die 12 tot 24 uur na het afkalven het laagst zijn. Koeien die aan calciumtekort lijden, herstellen meestal pas twee tot drie dagen na het afkalven volledig, wanneer de calciumconcentraties in het bloed terugkeren naar een normaal niveau van 8,5 tot 10 mg/dL.

Om te begrijpen hoe groot het probleem van subklinische melkziekte is op je bedrijf, is het daarom belangrijk om nauw samen te werken met je dierenarts en samen een protocol op te stellen voor de bloedafname bij pas afgekalfde koeien. Bij voorkeur moeten bloedmonsters worden afgenomen van koeien die al vaker hebben gekalfd en rond 48 uur na het afkalven (om het praktisch te houden, in ieder geval tussen de 36 tot 60 uur postpartum), waarbij ten minste 15 koeien worden getest om een echt representatief overzicht te krijgen van de incidentie van subklinische melkziekte binnen de kudde.

Bloedcalciumwaarden moeten in de buurt van of boven 8,5 mg/dL zijn. Alles daaronder wijst op een onderliggend probleem.

Voldoen aan de vraag naar calcium

Hypocalciëmie oftewel melkziekte kan voorkomen worden door een aantal strategieën, die allemaal zijn ontwikkeld om de optimale calciumconcentratie in het bloed te behouden. De meest praktische en effectieve benaderingen zijn gebaseerd op het sturen van de opname van macro-minerale ionen in de voeding, zoals chloor, zwavel, natrium en kalium. Door een rantsoen te voeren met een hoog gehalte aan negatieve ionen (chloor en zwavel) en een lagere opname van positieve ionen (natrium en kalium), wordt het bloed van de koe licht aangezuurd. Dit activeert de mechanismen die zorgen voor het vrijmaken van botcalcium en verhoogt de efficiëntie van de calciumopname in de darmen. Beide zijn nodig om te voldoen aan de calciumbehoefte die gepaard gaat met de verhoogde behoefte rondom het kalven. Deze voerstrategie bestaat uit het voeren van een negatief KAV (KationAnion Verschil) rantsoen. Dit wordt soms ook een negatieve Kation-Anion Balans (KAB) genoemd.

 

AniStart: de sleutel bij het voorkomen van melkziekte

AniStart is een uitvoerig onderzocht en in de praktijk getest product: het is een geconcentreerd en zeer smakelijk anionisch mineraal voor droge koeien. Wanneer het drie weken voor het afkalven aan het drogekoeienrantsoen wordt toegevoegd, optimaliseert AniStart het calciummetabolisme op een natuurlijke en duurzame manier. Hierdoor helpt AniStart om de incidentie van klinische en subklinische melkziekte te verminderen, en kan het ook de incidentie van metabole en niet-metabolische aandoeningen die verband houden met het calciumtekort verminderen.

Door het ontstaan van melkziekte te voorkomen, stelt AniStart jou als melkveehouder in staat om de prestaties van je melkkoeien rondom afkalven te verbeteren, wat ook kan resulteren in een verbeterde melkgift.

 

Ontvang een gratis transitiescan

Als je meer wilt weten over hoe AniStart kan helpen om de prestaties van je veestapel te optimaliseren, neem dan contact met ons op. We bellen je binnen drie werkdagen op om een ​​(telefonische) afspraak te maken om het volgende te bespreken:

  1. Huidige situatieanalyse: we brengen samen de huidige status van je veestapel in kaart en benoemen verbeterpunten .
  2. Het ontwikkelen van een protocol: we doen aanbevelingen voor verbeteringen en hoe AniStart het volledige potentieel van je koeien kan benutten.
  3. Evaluatie: we voeren een gedetailleerde evaluatie uit om er zeker van te zijn dat de doorgevoerde wijzigingen effectief werken en, waar nodig, bieden we aanvullende ondersteuning en advies zodat je veestapel zich kan blijven verbeteren.
Mathias Vanden Bosch
Mathias Vanden Bosch
Mathias Vanden Bosch is dierenarts met 10 jaar ervaring als nutritionist en zet zich in voor het verbeteren van diergezondheid en duurzame landbouw. Met een sterke nadruk op preventie ondersteunt hij landbouwers bij het optimaliseren van rantsoenen die hun veestapel gezond houden, de productiviteit verhogen en risico’s beperken. Gedreven door een passie voor landbouw en dierenwelzijn combineert Mathias veterinaire kennis met voedingsdeskundigheid om praktische en duurzame oplossingen te bieden die bijdragen aan een gezonde en rendabele veehouderij.

Wellicht ook interessant